Survival van het ambacht
Producties liggen stil, winkels sluiten in arren moede de poorten omdat de klanten coronahalve binnen zitten. Corona doet veel met de mode-industrie, maar dat is niet per se negatief. Een gesprek met Marjan Londeman, eigenaar van LIVStores, mijn favoriete kledingwinkel in Utrecht.
Het is rustig in de Twijnstraat. Mensen zitten binnen, op advies van de overheid. De winkels verkeren daardoor in zwaar weer. Ook LIVStores, die kleding verkoopt van vooral Nederlandse, kleine ontwerpers. Marjan heeft rechtstreeks contact met die ontwerpers, die op hun beurt weer rechtstreeks contact hebben met de ateliers. Geen verre enge ateliers met schimmige, Aziatische constructies, geen verspilling van stoffen. Gewoon ontwerper, winkel, klant. Het oerconcept, dat we nog kennen uit duurzame tijden. Lang her, vóór de jaren ‘50. En dat oerconcept lijkt juist nu zijn vruchten af te werpen.
Ik ben een fan van LIVStores, vanwege het concept maar zeker ook vanwege de collectie. LIVStores zal toch hopelijk wel overeind blijven? Ik wandel bij LIVStores naar binnen, al is het maandag, want ik zie dat Marjan Londeman bezig is in de winkel. Ze maakt foto’s voor de webshop, die ze tijdelijk in de lucht heeft geschoten. Het is een vrolijke ontmoeting, op anderhalve meter afstand. Ze maakt een kopje koffie achterin de winkel, en gaat er rustig voor zitten. “Natuurlijk overleef ik,” zegt ze monter. “Deze coronaperiode is een zegen voor slow-fashionwinkels met een eerlijk concept. Ik heb geen grote leveranciers die ik niet kan betalen. Ik heb vaste klanten, en die komen nog steeds.” Marjan heeft wel water bij de coronawijn moeten doen. Ze is noodgedwongen een onlineshop begonnen, wat eigenlijk tegen haar principes is. “Kleding moet je passen, moet je voelen.” Maar als tijdelijke coronaoplossing, prima. En ze helpt er de ontwerpers mee, ze hoeft geen leveringen stop te zetten. De collectie kun je nu online bekijken en er is nog steeds persoonlijk contact via de telefoon of anderszins. Want persoonlijk contact is cruciaal, vindt Marjan. “Ik ken mijn klanten.”
Het probleem van betaling van leveranciers heeft elke modezaak. Marjan Londeman betaalt haar leveranciers wèl. “Maar dat doe ik ook om ze te blijven steunen. Het zijn veelal kleinere, Nederlandse merken die uniek zijn. Die moeten blijven bestaan, vind ik.“ Ze is ook niet bang dat er geen najaarscollectie zal zijn, wat waarschijnlijk een probleem gaat worden voor de grote winkelketens, omdat de productie bij veel ketens is stop gezet. “We hebben daar in onze winkel op geanticipeerd, eerder al, ik heb het er met de ontwerpers over gehad. We zijn voorbereid op de rest van het jaar. We produceren in Nederland, dat maakt het eenvoudiger.“
LIVStores is in vijf jaar stevig gegroeid. Er is een groeiende vaste klantenkring, die LIVStores blindelings weet te vinden. “Ik mis de klanten, de flow in de winkel,” verzucht Marjan. De omzet is deze maand behoorlijk gekelderd ten opzichte van dezelfde maand vorig jaar. “Maar LIVStores is gezond,” vertelt Marjan, “ik zal dit overleven.” Dat het bedrijf gezond is, komt volgens Marjan door het concept. “Mensen kopen geen kledingstuk, maar een verhaal. Ik koop geen enorme voorraden in, waar ik vanaf moet. Ik werk volgens het vraag-aanbodprincipe en ik kan direct schakelen met de makers. Geen overproductie dus.”
Twee prachtige jurken hangen zachtjes te wiegen aan een haak. Ze vallen me op, de mooie print, het verfijnde ontwerp. “Elements of Freedom,” zegt Marjan. Ze schiet meteen in haar rol als adviseur. “Ik denk dat die taille voor jou te hoog zit, “ vervolgt ze. Marjan let altijd op het postuur en de persoonlijkheid van de klant, als ze kledingadvies geeft. Wat betreft het postuur: ze verkoopt kleding voor de Nederlandse vrouw, toegepast op het Nederlandse vrouwelijke figuur. En dat is niet frêle, zoals veel Francaises dat zijn, maar wat struiser. “Nederlandse vrouwen hebben een boezem. Ook zijn we gemiddeld lang. Dat betekent bijvoorbeeld coupenaden en langere mouwen. De ontwerpers letten daar op. Zoals het merk Elements Of Freedom, een degelijk en hip, Nederlands merk.” Ze heeft sinds kort ook een paar kleinere merken van Europese bodem, zoals Rita Row, made in Barcelona. “Die pasvorm is dus meteen voor kleinere klanten.”
Bijzondere ontwerpen, goed materiaal en volledige eerlijke productie, daar gaat het bij Marjan Londeman om. En die concepten zullen corona overleven, dat weet ze zeker. Marjan: “Na de corona zal het niet meer worden zoals het was. We hebben inmiddels door dat het niet ‘meer meer meer’ moet, maar dat het gaat om duurzaamheid, het woord zegt het al. Om ambacht.” Dat inzicht komt niet helemaal uit de lucht vallen, volgens Marjan. “Die tendens was er al vóór corona. Er was al een groeiende bewustwording van kwaliteit, eerlijkheid en ambacht. Fast-fashionzaken gaan nu de boot in. Maar duurzame merken zullen dit overleven.” Ze staat op. “Nog een koffie?” vraagt ze vrolijk.
